تاریخچه و انواع سنجاق سر زنانه در فرهنگ‌های مختلف

سنجاق سر یکی از قدیمی‌ترین و پراستفاده‌ترین زیورآلات زنانه در طول تاریخ بوده است. این وسیله نه‌تنها برای بستن و آرایش موها، بلکه به‌عنوان نمادی از زیبایی، جایگاه اجتماعی، و حتی باورهای فرهنگی در جوامع مختلف به کار رفته است.

 سنجاق سر در تمدن‌های باستانی

الف) مصر باستان

زنان مصری از سنجاق‌های ساخته‌شده از طلا، برنز و عاج برای تزئین موهای خود استفاده می‌کردند.

برخی سنجاق‌های کشف‌شده در مقبره‌های فرعونی دارای نقش‌ونگارهای مذهبی بودند که نشانه‌ای از اهمیت آن در آیین‌های دینی بود.

ب) یونان و روم باستان

در این تمدن‌ها، زنان موهای خود را با سنجاق‌هایی به نام فیبولا (Fibula) و استیلاتا (Stylata) می‌بستند.

این سنجاق‌ها علاوه بر کاربرد اصلی، به‌عنوان وسیله‌ای دفاعی نیز استفاده می‌شدند.

ج) چین و ژاپن

در چین، زنان از سنجاق‌های چوبی و فلزی مزین به مروارید و سنگ‌های قیمتی برای آرایش موهایشان استفاده می‌کردند.

در ژاپن، سنجاق‌های کانزاشی (Kanzashi) جایگاه ویژه‌ای داشتند و در دوره ادو (۱۶۰۳–۱۸۶۸) به اوج شکوه خود رسیدند. زنان سامورایی حتی از برخی مدل‌های کانزاشی به‌عنوان سلاح مخفی استفاده می‌کردند.

 سنجاق سر در هند: سنت و نمادها

هند یکی از غنی‌ترین فرهنگ‌ها در استفاده از سنجاق سر بوده است. در این کشور، این زیورآلات به‌عنوان نمادی از زیبایی، موقعیت اجتماعی و حتی معنویت شناخته می‌شوند.

الف) سنجاق سر در آیین‌های سنتی

زنان هندی، به‌ویژه در مراسم ازدواج و جشن‌ها، از سنجاق‌های زینتی به نام “جودا پین” (Juda Pin) برای آرایش موهای خود استفاده می‌کنند.

این سنجاق‌ها معمولاً از طلا و نقره ساخته شده و با سنگ‌های قیمتی مانند یاقوت، زمرد و الماس تزئین می‌شوند.

ب) انواع سنجاق سر در هند

1. جودا پین (Juda Pin):

مخصوص شینیون و بستن موهای بلند در مراسم‌های سنتی است.

اغلب توسط عروس‌ها و زنان متأهل استفاده می‌شود.

 مانگ تیکا (Maang Tikka):

نوعی سنجاق سر که در وسط پیشانی قرار می‌گیرد و بخشی از جواهرات عروسی هندی است.

نماد زنانگی و برکت در آیین‌های هندو است.

 پاراندی (Parandi):

یک نوع تزئین سنتی برای مو که بیشتر در مناطق پنجاب رایج است.

از نخ‌های رنگی و مهره‌ها ساخته شده و با سنجاق‌هایی به موها متصل می‌شود.

 کانساکا (Kansaka):

نوعی سنجاق فلزی بزرگ که در ایالت‌های جنوبی هند برای بستن موها به کار می‌رود.

 سنجاق سر در اروپا و خاورمیانه

قرون وسطی و رنسانس

در این دوران، زنان اشراف‌زاده اروپایی از سنجاق‌های طلا و نقره با طرح‌های پیچیده برای بستن موهای خود استفاده می‌کردند.

در ایران و جهان اسلام، سنجاق‌های مزین به فیروزه و میناکاری در میان زنان طبقه مرفه محبوب بودند.

دوره مدرن

در قرن ۱۹ و ۲۰، سنجاق‌های سر ساده‌تر و پلاستیکی جایگزین نمونه‌های قدیمی شدند.

امروزه، سنجاق‌های سر در دنیای مد به‌عنوان بخشی از استایل‌های مختلف، از سبک کلاسیک تا مینیمال، استفاده می‌شوند.