توی دوره‌هایی که مخصوص تقویت خلاقیت طراحی (مخصوصاً در هنر یا طراحی زیورآلات) برگزار میشه، بیشتر از اینکه آموزش تکنیک بدن، روی باز کردن ذهن، تغییر نگاه و ایجاد عادت‌های خلاقانه تمرکز دارن. معمولاً محتوای این دوره‌ها شامل موارد زیرهست: 1. شناخت خلاقیت و فرآیند آن تفاوت بین خلاقیت و نوآوری مراحل خلاقیت: جمع‌آوری اطلاعات، پرورش، لحظه جرقه، اجرا شناخت سبک ذهنی خودت (بصری، کلامی، منطقی، حسی)   2. تمرینات توسعه تفکر خلاق اسکچینگ آزاد: طراحی سریع فرم‌ها و ایده‌ها بدون فکر زیاد طوفان فکری (Brainstorming): نوشتن تمام ایده‌های ممکن بدون قضاوت تکنیک SCAMPER: تغییر دادن یک ایده با ۷ روش مختلف (جایگزینی، ترکیب، تطبیق، تغییر کاربری و…) تمرین‌های طراحی با محدودیت: فقط با یک رنگ، فقط با یک ابزار، یا فقط با یک متریال   3. الهام‌گیری هدفمند چطور از طبیعت، فرهنگ‌ها، تاریخ هنر، مد و معماری الهام بگیری ساخت moodboard یا تخته الهام تفسیر یک مفهوم (مثل “آزادی” یا “شکست”) به زبان طراحی   4. ساخت زبان بصری شخصی تمرین‌هایی برای شناخت سلیقه و سبک شخصی تحلیل کارهای قبلی خودت و استخراج نقاط قوت یا الگوهای تکراری ترکیب عناصر ثابت (مثل موتیف، رنگ، متریال خاص) برای ساخت امضای هنری   5. تقویت ایده‌پردازی و کانسپت‌سازی طراحی مفهومی بر پایه داستان یا احساس ترجمه شعر، موسیقی یا حس به زیورآلات ساخت مجموعه طراحی با موضوع خاص (مثل «شهر من»، «چهار فصل»، «خاطره»)   6. کار گروهی و بازخورد تمرین گفت‌وگو درباره ایده‌ها دریافت و دادن فیدبک همکاری برای ترکیب ایده‌های مختلف  

خلاقیت چیه؟ خلاقیت یعنی توانایی دیدن چیزها از زاویه‌ای متفاوت، ترکیب ایده‌ها یا عناصر به روش‌های جدید و ساخت چیزی که قبلاً وجود نداشته یا به اون شکل دیده نشده. توی طراحی زیورآلات، خلاقیت یعنی بتونی یه برگ خشک رو تبدیل کنی به یه پلاک خاص، یا از فرم پر یه پرنده برای گوشواره الهام بگیری، یا حتی تلفیق متریال‌هایی که معمولاً با هم استفاده نمی‌شن (مثلاً چوب و طلا یا چرم و سنگ قیمتی).    تمرین‌هایی برای تقویت خلاقیت در طراحی زیورآلات 1. تمرین مشاهده‌گر بودن هر روز ۵ تا فرم از طبیعت یا اشیای اطرافت رو انتخاب کن و تصور کن می‌تونی اون‌ها رو به یه انگشتر یا گردنبند تبدیل کنی. نگاهت رو به “جزئیات” تقویت کن. مثلاً ببین رگه‌های برگ‌ها چه الگوی خاصی دارن. 2. طراحی بدون هدف یه برگه بردار و بدون اینکه چیزی در ذهنت باشه، شروع به طراحی کن. حتی اگه فرم‌ها بی‌معنی باشن. از این فرم‌های آزاد بعداً می‌تونی الهام بگیری برای ساخت فرم‌های نو. 3. محدودیت ایجاد کن مثلاً بگو فقط با یک فرم هندسی طراحی کنم (مثل دایره). یا فقط از یک متریال خاص استفاده کنم (مثلاً مس یا رزین). محدودیت، ذهن رو مجبور به پیدا کردن راه‌حل‌های خلاقانه می‌کنه.       4. طراحی با دست غیرغالب این تمرین مغز رو از حالت “اتومات” خارج می‌کنه. معمولاً نتایج عجیب و جالبی هم داره. 5. الهام گرفتن از منابع غیرمرتبط مثلاً به جای دیدن زیورآلات، برو نقاشی‌های آبستره ببین، یا بافت فرش‌های سنتی، یا حتی طراحی معماری. ببین چه چیزهایی از اون‌ها می‌تونی وارد طراحی زیورآلاتت کنی.   6. دفترچه ایده داشته باش هر فکری که به ذهنت می‌رسه رو حتی اگه ناقصه، بنویس یا طراحی کن. این دفترچه بعد از چند ماه برات یه معدن ایده میشه.  

کتاب هایی که در ادامه بهت معرفی میکنم بیشتر از اینکه آموزش تکنیکی بدن، ذهن رو برای خلاق فکر کردن آماده می‌کنن که برای طراحی زیورآلات فوق‌العاده‌ست.  Steal Like an Artist – Austin Kleon ترجمه فارسی: “مثل یک هنرمند بدزد” خیلی ساده، کوتاه و الهام‌بخشه. درباره اینکه چطور از اطراف الهام بگیری و ایده رو به سبک خودت تبدیل کنی. دیدگاهش درباره “دزدی هنری خلاقانه” خیلی به درد طراح‌ها می‌خوره.    Creative Block – Danielle Krysa کتاب کامل از زبان هنرمندان مختلف مجموعه‌ای از تجربه‌ها، تمرین‌ها و توصیه‌های خلاقانه از طراحان و هنرمندان اگه گاهی حس می‌کنی ذهنت گیر کرده، این کتاب مثل چکیدن آب روی ذهنه!   The Creative Habit – Twyla Tharp ترجمه فارسی: “عادت خلاق بودن” درباره اینکه خلاقیت فقط الهام نیست، بلکه یه عادت و تمرین روزمره‌ست تمرین‌های خیلی خوبی برای شکل دادن روتین خلاقانه داره    Drawing on the Right Side of the Brain – Betty Edwards ترجمه فارسی: “طراحی با نیمکره راست مغز” مخصوص پرورش نگاه خلاق و دیدن فرم‌ها به شکلی متفاوت تمرین‌های خیلی خوبی برای تقویت دید هنری داره (حتی اگه طراحیت قوی نباشه)    Designa Series (by Ivy Press) یک مجموعه فوق‌العاده از کتاب‌های تصویری درباره: Sacred Geometry (هندسه مقدس) Color Theory (نظریه رنگ) Islamic Design (طراحی اسلامی)  

توی دوره‌هایی که مخصوص تقویت خلاقیت طراحی (مخصوصاً در هنر یا طراحی زیورآلات) برگزار می‌شن، بیشتر از اینکه آموزش تکنیک بدن، روی باز کردن ذهن، تغییر نگاه و ایجاد عادت‌های خلاقانه تمرکز دارن. موضوعات رایج در دوره‌های خلاقیت در طراحی شناخت خلاقیت و فرآیند آن تفاوت بین خلاقیت و نوآوری مراحل خلاقیت: جمع‌آوری اطلاعات، پرورش، لحظه جرقه، اجرا شناخت سبک ذهنی خودت (بصری، کلامی، منطقی، حسی)  تمرینات توسعه تفکر خلاق اسکچینگ آزاد: طراحی سریع فرم‌ها و ایده‌ها بدون فکر زیاد طوفان فکری (Brainstorming): نوشتن تمام ایده‌های ممکن بدون قضاوت تکنیک SCAMPER: تغییر دادن یک ایده با ۷ روش مختلف (جایگزینی، ترکیب، تطبیق، تغییر کاربری و…) تمرین‌های طراحی با محدودیت: فقط با یک رنگ، فقط با یک ابزار، یا فقط با یک متریال الهام‌گیری هدفمند چطور از طبیعت، فرهنگ‌ها، تاریخ هنر، مد و معماری الهام بگیری ساخت  mood boardیا تخته الهام تفسیر یک مفهوم (مثل “آزادی” یا “شکست”) به زبان طراحی  ساخت زبان بصری شخصی تمرین‌هایی برای شناخت سلیقه و سبک شخصی تحلیل کارهای قبلی خودت و استخراج نقاط قوت یا الگوهای تکراری ترکیب عناصر ثابت (مثل موتیف، رنگ، متریال خاص) برای ساخت امضای هنری  تقویت ایده‌پردازی و کانسپت‌سازی طراحی مفهومی بر پایه داستان یا احساس ترجمه شعر، موسیقی یا حس به زیورآلات ساخت مجموعه طراحی با موضوع خاص (مثل «شهر من»، «چهار فصل»، «خاطره» کار گروهی و بازخورد تمرین گفت‌وگو درباره ایده‌ها دریافت و دادن فیدبک همکاری برای ترکیب ایده‌های مختلف  

خلاقیت چیه؟ خلاقیت یعنی توانایی دیدن چیزها از زاویه‌ای متفاوت، ترکیب ایده‌ها یا عناصر به روش‌های جدید و ساخت چیزی که قبلاً وجود نداشته یا به اون شکل دیده نشده. توی طراحی زیورآلات، خلاقیت یعنی مثلاً بتونی یه برگ خشک رو تبدیل کنی به یه پلاک خاص، یا از فرم پر یه پرنده برای گوشواره الهام بگیری، یا حتی تلفیق متریال‌هایی که معمولاً با هم استفاده نمی‌شن (مثلاً چوب و طلا یا چرم و سنگ قیمتی). چطور خلاق‌تر بشم؟ تمرین‌هایی برای تقویت خلاقیت در طراحی زیورآلات  تمرین مشاهده‌گر بودن هر روز ۵ تا فرم از طبیعت یا اشیای اطرافت رو انتخاب کن و تصور کن می‌تونی اون‌ها رو به یه انگشتر یا گردنبند تبدیل کنی. نگاهت رو به “جزئیات” تقویت کن. مثلاً ببین رگه‌های برگ‌ها چه الگوی خاصی دارن.  طراحی بدون هدف یه برگه بردار و بدون اینکه چیزی در ذهنت باشه، شروع به طراحی کن. حتی اگه فرم‌ها بی‌معنی باشن. از این فرم‌های آزاد بعداً می‌تونی الهام بگیری برای ساخت فرم‌های نو.  محدودیت ایجاد کن مثلاً بگو فقط با یک فرم هندسی طراحی کنم (مثل دایره). یا فقط از یک متریال خاص استفاده کنم (مثلاً مس یا رزین). محدودیت، ذهن رو مجبور به پیدا کردن راه‌حل‌های خلاقانه می‌کنه.  طراحی با دست غیرغالب این تمرین مغز رو از حالت “اتومات” خارج می‌کنه. معمولاً نتایج عجیب و جالبی هم داره.  الهام گرفتن از منابع غیرمرتبط مثلاً به جای دیدن زیورآلات، برو نقاشی‌های آبستره ببین، یا بافت فرش‌های سنتی، یا حتی طراحی معماری. ببین چه چیزهایی از اون‌ها می‌تونی وارد طراحی زیورآلاتت کنی.  دفترچه ایده داشته باش هر فکری که به ذهنت می‌رسه رو حتی اگه ناقصه، بنویس یا طراحی کن. این دفترچه بعد از چند ماه برات یه معدن ایده میشه.  

 طلای زرد + نقره حس کلی: سنت و مدرنیته در کنار هم استفاده پیشنهادی: فرم‌های هندسی – ترکیب با سنگ‌های سبز و قرمز نکته: بهتره کنتراست این دو فلز رو با بافت‌های متفاوت (مات و براق) تقویت کنی   طلای رز (رزگلد) + نقره حس کلی: لطافت و ظرافت زنانه استفاده پیشنهادی: طراحی‌های ظریف و منحنی‌دار ترکیب با سنگ: صورتی کمرنگ، مروارید، سنگ ماه، لابرادوریت    طلای سفید + مشکی (آبکاری روتینیوم یا انیکس) حس کلی: لاکچری، مدرن، قوی استفاده پیشنهادی: طراحی‌های مینیمال یا طراحی با الهام از هنر مدرن ترکیب با سنگ: آمتیست، الماس سیاه، عقیق مشکی    برنج + مس حس کلی: گرم و صنعتی، مناسب استایل‌های بوهو و سنتی استفاده پیشنهادی: کارهای دستی، مهره‌کاری، استفاده از چرم ترکیب با سنگ: فیروزه، عقیق سرخ، یشم    نقره + طلای زرد + طلای رز (ترکیب سه‌تایی) حس کلی: بازی رنگ‌،مناسب کارهای خاص و پر جزئیات استفاده پیشنهادی: طراحی‌های لایه‌لایه یا چندبخشی ترکیب با سنگ: بهتره با رنگ خنثی یا بدون سنگ باشه که تمرکز روی فلزات باقی بمونه   چند نکته در مورد اجرای ترکیب فلزات  بافت (Texture): اگر دو فلز رنگ مشابه دارن، می‌تونی بافت‌های متفاوت بهشون بدی تا از هم تمایز پیدا کنن. رنگ پوست مخاطب: طلای زرد و مس برای پوست‌های گرم، نقره و طلای سفید برای پوست‌های سرد بهتر جواب می‌ده.  نسبت ترکیب: همیشه یکی از فلزها رو غالب قرار بده تا از شلوغی بصری جلوگیری کنی.  

 رنگ‌شناسی در طراحی دستی زیورآلات نقش بسیار مهمی در انتقال احساس، سبک و هماهنگی بین عناصر دارد.  مقدمه‌ای بر رنگ‌شناسی در طراحی دستی زیورآلات رنگ‌ها زبان بی‌کلام هنر هستند. در زیورآلات، رنگ‌ها می‌توانند احساسات را تحریک کنند، سبک فردی را بیان کنند، و حتی ارزش perceived کار را بالا ببرند. رنگ‌شناسی در این زمینه به معنای درک عمیق از روابط رنگی، تأثیرات روان‌شناختی، فرهنگ‌ها و تطبیق با فرم و متریال است. اصول پایه رنگ‌شناسی چرخه رنگ (Color Wheel) چرخه رنگ از سه نوع رنگ اصلی ساخته شده: رنگ‌های اصلی: قرمز، آبی، زرد رنگ‌های فرعی: سبز، نارنجی، بنفش (ترکیب دو رنگ اصلی) رنگ‌های ثالث: ترکیب یک رنگ اصلی با رنگ فرعی  هارمونی‌های رنگی تک‌رنگ (Monochromatic): استفاده از یک رنگ و طیف‌های مختلف آن مکمل (Complementary): رنگ‌هایی که روبروی هم در چرخه رنگ‌اند (مثل آبی و نارنجی) آنالوگ (Analogous): رنگ‌هایی که کنار هم در چرخه رنگ هستند (مثل سبز، آبی، فیروزه‌ای) سه‌گانه (Triadic): سه رنگ با فاصله مساوی روی چرخه (مثل قرمز، زرد، آبی)   رنگ و تأثیر روان‌شناختی آن در زیورآلات نقش متریال در تعامل با رنگ‌ها فلزات: طلای زرد گرم است و با رنگ‌های قوی (قرمز، سبز) هماهنگی دارد. طلای سفید یا نقره با رنگ‌های سرد (آبی، بنفش) بهتر ترکیب می‌شود.   سنگ‌ها: سنگ‌های طبیعی رنگ‌ها و بافت‌های ویژه‌ای دارند. هماهنگی بین رنگ سنگ و متریال فلزی باید متناسب با سبک کلی باشد. چرم، پارچه یا رزین: در طراحی‌های هنری و بوهمین استفاده می‌شود، رنگ آن‌ها می‌تواند مکمل یا تضاد رنگی ایجاد کند.   ترکیب رنگ بر اساس سبک زیورآلات مینیمال: رنگ‌های خنثی (سفید، خاکستری، مشکی) و تک‌رنگ‌ها با متریال ساده بوهمین: استفاده از ترکیب‌های رنگی آنالوگ و مکمل با مهره‌ها و متریال طبیعی لوکس: رنگ‌های تیره و اشباع با متریال‌های براق و سنگ‌های قیمتی مدرن: استفاده از تضاد رنگی شدید و فرم‌های انتزاعی   تأثیر نور و پوست بر رنگ انتخابی رنگ زیورآلات باید با رنگ پوست مشتری هماهنگ باشد: پوست گرم: طلای زرد، سنگ‌های سبز، نارنجی، قرمز پوست سرد: نقره، طلای سفید، سنگ‌های آبی، بنفش، صورتی

نیمه فلزات جایگزین مس می‌توانند به انقلاب بعدی در صنعت الکترونیک تبدیل شوند. نئوبیوم فسفید یکی از جایگزین‌های احتمالی مس از خانواده نیمه فلزات محسوب می‌شود که برتری محسوسی در مقایسه با فلزات از خود نشان می‌دهد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که نیمه فلزات از از رسانایی بهینه‌تری نسبت به مس برخوردار هستند و می‌توانند جریان برق را بهتر هدایت کنند. این مواد حتی در ابعاد نانومتر هم امکان هدایت انرژی را دارند و شاید انقلابی در وسایل الکترونیکی ایجاد کنند. نیمه فلزات چه ویژگی‌هایی دارند؟ در دهه‌های اخیر فلز مس به عنوان مهم‌ترین رسانا در صنعت الکترونیک مورد استفاده قرار گرفته است و می‌توان آن را وسایل و قطعات مختلف مشاهده کرد. با این حال، مس از محدودیت‌های خاص خود برخوردار است و به همین دلیل پژوهشگران به دنبال جایگزینی برای آن هستند. محققان دانشگاه استنفورد به‌تازگی نشان داده‌اند که نیمه فلز «نئوبیوم فسفید» می‌تواند در رشته‌های بسیار نازک همچنان خاصیت رسانایی خود را حفظ کند و پتانسیل جایگزینی مس را خواهد داشت. نیمه فلزات دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند که موجب می‌شود هدایت جریان الکتریکی در آنها به صورت بهینه‌تری انجام بگیرد و میزان اتلاف انرژی در مقایسه با مس، بسیار کمتر باشد. این مواد برخلاف فلزات، از پیوندهای بسیار محکمی برخوردار هستند که امکان تغییر شکل آنها در ابعاد دلخواه بدون از هم گسیختگی، حتی به اندازه نانومتر را فراهم می‌سازد. با وجود پیوندهای محکم، انتقال الکترون‌ها در نیمه فلزات به خوبی انجام می‌گیرد و به همین دلیل خاصیت رسانایی الکتریکی بالایی دارند.محققان در پژوهش اخیر نشان داده‌اند که یک رشته ۱.۵ نانومتری نئوبیوم فسفید در دمای اتاق تنها مقاومت ۳۴ میکرواهم را دارا است؛ درحالی‌که فلز مس در شرایط مشابه مقاومت ۱۰۰ میکرواهم را دارد. هرچقدر میزان مقاومت کمتر باشد، مقدار انرژی اتلاف شده هم کاهش پیدا می‌کند و انتقال جریان الکتریکی به شکل بهینه‌تری انجام می‌گیرد. همچنین فلز مس در ابعاد کوچک‌تر از ۵۰ نانومتر، دچار کاهش خاصیت رسانایی الکتریکی می‌شود و مقدار زیادی از جریان را به گرما تبدیل می‌کند؛ اما نیمه فلزات عملکرد بهتری در این زمینه دارند. یکی دیگر از مزایای نئوبیوم فسفید، سازگاری آن با نیمه رساناهای فعلی مورد استفاده در صنعت الکترونیک است. همچنین این ماده می‌تواند تا دمای ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند و با تحمل بار گرمایی، از آسیب به تراشه‌های سیلیکونی جلوگیری به عمل می‌آورد. سازگاری با نیمه رساناها باعث می‌شود نیازی به فناوری جدیدی برای استفاده تجاری از نئوبیوم فسفید وجود نداشته باشد و هزینه اضافی بر تولیدکنندگان تحمیل نکند. عوامل گفته شده باعث می‌شود تا نیمه فلزات به کاندید مناسبی برای جایگزینی مس در صنعت میکروالکترونیک تبدیل شوند و شاید به‌زودی استفاده از مس در ابزارهای پردازشی را منسوخ کنند.